Radyonüklid Tedavi Nedir?
Radyonüklid tedavi; diferansiye tiroid kanseri, kastrasyona dirençli prostat kanseri, nöroendokrin tümörleri, metastatik ve primer karaciğer kanserleri, birçok tümörün kemik metastazlarında, metastatik feokromasitoma ve nöroblastomalarda kullanır. Hastalığı iyileştirmek, hafifletmek veya kontrol etmek için tedavi stratejisinin bir parçası olarak tümörlü lezyonlara radyasyon iletir. Seçili hedeflerde veya tüm vücutta da kullanılabilir.
Radyonüklid Tedavi Çeşitleri Nelerdir?
Radyoiyot tedavisi: Tiroit kanserlerinde ve toksik (zehirli) guatrda (Basedow-Graves hastalığında) uygulanır. Tiroit kanserlerinde cerrahi sonrasıkalantiroit dokusunun tamamını yok etmek amacıyla uygulanır. Böylece hastalığın nüksetmesive yayılımı engellenir, metastazların tedavisi mümkünolur. Vücutta sadece normaltiroit ya da tiroit kanser hücreleri iyot tutma ve depolama özelliğine sahiptir. RadyonükliJ iyot tedavisi bu nedenle tiroit dokusuna özgün bir yöntem olup sistematik yan etkileri yoktur. Toksik (zehirli) oguatrda anti-tiroit ilaç tedavisinden sonra hastalığın nüksünde kullanılır. Radyonüklid iyot (Atom Tedavisi), tiroit hücrelerini yıkıma uğratarak kontrolsüz aşırı tiroit hormon üretimini engeller.
Radyum 223 tedavisi: Radyum 223, hormona dirençli, kemik metastazlı prostat kanseri vakalarında kullanılan bir tedavi yöntemidir. Yaygın kemik metastazlarını tedavi etmek ve ağrıyı yok etmek amacıyla uygulanır. Bu tedavi az sayıda sağlık merkezinde gerçekleştirilmektedir.
MIBG tedavisi: Feokromositoma, paraganglioma, nöroblastoma, medullar tiroit karsinomu, karsinoid tümörler gibi nöroendokrin tümörlerin tedavisinde kullanılır. MIBG tedavisinde radyasyon direkt tümöre verilir, sağlıklı dokulara etki minimal düzeydedir. Bir dozla vücudun herhangi bir yerindeki metastatik tümörler tedavi edilir. Geleneksel radyasyon tedavilerinden çok daha güvenli bir yöntemdir.
Lutesyum-177 prostat spesifik membranöz antijen (Lu-177 PSMA)tedavisi: Hormon dirençli, metastatik veya nüks prostat kanserlerinde son yıllarda kullanımı yaygınlaşan etkili bir tedavi yöntemidir. Bu tedavinin amacı, tümörü ve metastazlarını yok etmek, boyutunu küçültmek, hastalığın ilerlemesini durdurmaktır. Hedefe yönelik geliştirilen bu “akıllı molekül” tümör hücrelerine yapışarak yüksek radyasyon hasarı oluşturur, normal doku hücrelerinde ise hasar son derece azdır. Uygulama 3-4 periyotta yapılır.
Lutesyum-177 peptit reseptör radyonüklid tedavi (PRRT): Opere edilmeyen iyi ya da orta diferansiye, metastatik nöroendokrin tümörlerde kullanılan, hedefe yönelik, güvenli ve etkin bir tedavi yöntemidir. Bu tedaviyle hastalık kontrol altına alınarak hastanın yaşam süresi ve kalitesi artırılır. Karsinold, pankreas, mide-bağırsak, bronş, nöroendokrin tümörlerinde kullanılan cerrahiden sonra tamamlayıcı tedavi yöntemidir ve sonuçları diğer tedavi yöntemlerinden çok daha üstündür. Primer cerrahi yapılamayan vakalardailk tercih edilecek tedavi yöntemidir.
Yitrium-90 (Y-90) radyoembolizasyon tedavisi: Radyoembolizasyon, hem embolizasyon hem de radyasyon tedavisinin birlikte kullanıldığı tedavi prosedürüdür. Bu tedavi, cerrahi ve karaciğer y-transplantasyonu yapılamayan karaciğerin kendi tümörlerinde veya diğer organ kanserlerinin karaciğer metastazlarında kullanılır. Tümörü besleyen kan damarlarının içine radyonüklid Y-90 izotopuile kaplı mikron boyutlarında partiküllerverilir. Böylece kanser hücrelerinin kan desteği ve beslenmesikesilir, tümöre yüksek doz radyasyon verilir. Palyatif bir tedavi yöntemidir. Karaciğerdeki kanser hücrelerinin büyümesi yavaşlatılır, belirtiler (semptomlar) azaltılır ve geciktirilir.