Ülkemizde gastroözofageal reflü rahatsızlığının görülme sıklığı %19-25 arasında değişiyor. Yapılan araştırmalar her 5 kişiden 1’inin reflü rahatsızlığına sahip olduğunu gösteriyor.
Barrett Özofagus Nedir?
Literatüre hastalığı ilk kez tanımlayan hekimin soy ismiyle geçen Barrett Özofagusu, genellikle uzun süredir devam eden reflü hastalığı olan kişilerde, yemek borusunun alt kısmında yaşanan hücresel değişimi ifade eder.
Bu rahatsızlıkta, midenin iç alt tabakası, yemek borusunun alt ucuna doğru ilerler. Yaşanan bu ilerleme, yemek borusunun alt kısmının tamamen kaplanması ya da midenin iç tabakasının dil şeklinde yukarıya doğru uzamasıyla sonuçlanabilir.
Barrett Özofagus Belirtileri Nelerdir?
Rahatsızlığı yaşayan kişilerde hastalığı tanımlayabilecek özel bir yakınma bulunmayabilir. Karşılaşılan semptomlar sıklıkla gastroözofageal reflü rahatsızlığından kaynaklandığı gibi şunları da içerebilir;
- Yutma güçlüğü
- Sık sık midede ekşime hissi
- Ağza su gelmesi
- Göğüste ağrı ya da yanma hissi
Tüm bunların yanında, Barrett özofagusu olan kişilerde herhangi bir yaygın belirti ya da semptom görülmeyebilir.
Barrett Özofagus Nedenleri Nelerdir?
Hastalığın günümüzde net olarak belirlenen bir sebebi yoktur, ancak beslenme biçimi ve stres faktörü karşılaşılan yaygın sebepler arasındadır. Bunun yanında mide asidi ve safra sıvıları bir neden olarak gösterilebilir. Şiddetli reflü atakalrı sırasında, özellikle asidik mide içeriği, yemek borusuna doğru geçerek, yemek borusunun alt ucundaki mukozayı tahrip edebilir. Gastroözofageal reflü rahatsızlığı yaşayan kişilerde de bu durum sıklıkla görülür. Yemek dokusu kendini iyileştirmeye çalıştırırken, hasarlı bölge yemek borusu hücreleri yerine mide hücreleri ile kapatılır. Tüm bu nedenler de Barrett özofagusun oluşumuna sebep olur.
Barrett Özofagus Risk Faktörleri Nelerdir?
Rahatsızlığın risk faktörleri arasında beslenme alışkanlığının önemli bir rolü bulunur. Beslenme alışkanlıklarındaki özensizlik, beslenme sürelerindeki dengesizlik, mide dostu olmayan gıdaları tüketim sıklığı… gibi faktörler gastroözofageal reflü ve Barrett özofagus rahatsızlıklarının gelişmesine katkı sağlayabilir. Hayvansal proteinler, işlenmiş gıdalar, fazla doymuş yağ ve fast food tüketimi gibi beslenme alışkanlıklarındaki yanlışlar, rahatsızlığın gelişmesinde önemli risk faktörleri arasında sayılabilir. Tüm bunların yanında;
- Gastroözofageal reflü
- Beslenme şekli, obezite
- Genetik faktörler
- Sigara ve alkol kullanımı
- Çevresel faktörler
- Safra reflüsü
- Yanlış tedaviler sonucu gelişen komplikasyonlar
- İleri yaş gibi faktörler hastalığın oluşmasına sebep olabilir.
Barrett Özofagus Tanısı Nasıl Konulur?
Hastalığın belirlenmesi için genellikle endoskopiye başvurulur. Rahatsızlığa sahip bireylerin boğazından ucunda kamera bulunan bir tüp geçirilir. Burada asıl amaçlanan, değişen yemek borusu dokusunun belirtilerini kontrol etmektir. Barrett özofagusu olmayan bireylerin yemek borusu dokularının parlak, bu rahatsızlığı yaşayan kişilerin yemek borusunun ise kırmızı ve kadifemsi bir yapıda olduğu gözlemlenir.
En iyi tanı; detaylı endoskopik yöntemlerin kullanılmasıyla sağlanır. Kişilerin şikayetlerine bağlı olarak hekimler farklı tanı teknikleri kullanabilirler. Özofagustan parça alınması ve alınan parçanın incelenmesi de kesin tanıya götürecek bir yöntem olarak hekim tarafından tercih edilebilir.
Barrett Özofagus Nasıl Tedavi Edilir?
İlaç Tedavisi
Barrett özofagus tedavisinde; düzenli ve sistemli bir biçimde endoskopik taramalar yapmak, hastaların yakınmalarını azaltacak ilaç tedavisi uygulamak oldukça önemlidir. Yeterli sürelerde ve yeterli dozlarda uygulanan ilaç tedavisi, hastalarda gelişebilecek ülser ve iltihap durumlarını engelleyebilir. İlaç tedavisi koruyucu özellik gösterir ve bunların yanında hastalardan beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi ve diyet gibi bazı yöntemlerin de uygulanması beklenir.
Endoskopik Tedavi
Endoskopik tedavi yöntemlerinin asıl nedeni; zarar gören dokunun ortadan kaldırılıp, sağlıklı bir yapıya ulaşmasını sağlamaktır. Endoskopik tedavide tüm bunları sağlamak için bazı teknikler uygulanır. Bunlar:
- Endoskopik mukozal rezeksiyon (EMR)
- Endoskopik submuzokal diseksiyon (ESD)
- Lazer ablasyon
- Radyo-frekans ablasyon
- Fotodinamik tedavi
- Kriyoterapi gibi farklı endoskopik uzaklaştırma teknikleridir.
Cerrahi Tedavi
Hastalığın en önemli risk faktörü gastroözofageal reflü olduğu için asıl amaç; reflünün engellenmesi olarak sayılabilir. Antireflü adı verilen bu cerrahi tedavi yöntemlerinde gastroözofageal reflüyü önlemek, ileri dönemlerde yaşanabilecek kanser dönüşüm mekanizmalarının da önüne geçebilir. Barrett özofagus tedavisi, her hastanın şikâyet ve rahatsızlık durumuna göre hekimler tarafından en uygun yöntemler kullanılarak yapılır.