HARİCİ RADYOTERAPİ/RADYOCERRAHİ
Enükleasyon 19.yüzyıldan beri üveal melanomların idaresi için standart yaklaşım olarak benimsenmiş olsa da fraksiyonlu stereotaktik radyocerrahi (fSRS) veya SRS şeklindeki harici radyoterapi seçilmiş hastalarda brakiterapi yanında en çok kullanılan cerrahi dışı ve özellikle görüşü koruyan tedavi seçeneklerinden biridir. Her iki yüklü parçacı, esas olarak proton ve foton SRS/fSRS modelleri teknolojik olarak gelişmiş hastanelerde komplike tedavi cihazları gerektirir ve tanımlayıcı bir şekilde kullanılabilir.
Harici Radyoterapinin Kesin bir Şekilde Verilmesi
Harici radyoterapi brakiterapi gibi keskin derecede azaltıcı bir radyasyon dozu dağılımı olarak çalışmasa bile, yüklü parçacıkların fiziksel avantajları ve ayrıca buna adanmış cihazlarla yüksek derecede odaklanmış foton radyasyonunun kullanımı optik sinirler, lens, vb. gibi önmli sağlıklı dokuların büyük tümörlerde bile korunmasını olanaklı kılmıştır.
Bulunabilirlik ve Uygulama
Dünya çapında sınırlı sayıda proton terapisi merkezleri buna adanmış stereotaktik cihazları olduğu için bulunabilirlik konusundaki sorunlar bu yöntemin daha az bilinir olmasına yol açmıştır. Bu modelde, radyoterapi çerçevesi olan bir cihazla hastanın başının en dış tabakasına takılmış vidalar kullanılarak veya sadece kafayı şekillendirip hareketsiz hale getiren termoplastik bir maske aracılığıyla harici olarak verilir. Buna ek olarak, dış küreye dikilen tantal halkalar, retrobulber anestezi veya non-invaziv göz hareketi takip sistemleriyle göz küresinin daha fazla kısıtlanması gerekebilir. Tedavi SRS ile genelde tek bir seansta veya fSRS ile birden fazla seansta (genellikle 10 seansa kadar) verilir.
Hasta Seçimi ve Sonuçlar
fSRS/SRS neredeyse tüm vakalara uygulanabilir olduğu halde, çoğu hastada tedavi seçimini esas olarak büyük veya cerrahi olarak erişilemez tümörler yüzünden brakiterapiye uygun olmama belirler. Harici radyoterapi ve brakiterapi arasındaki onkolojik sonuçlar benzer olduğu için ve brakiterapinin ileri derecede uzman merkezler ve cerrahi prosedürler gerektiren zorlukları nedeniyle, SRS/fSRS üveal melanomun kesin tedavisi için daha uygun olabilir.
PROGNOZ
Üveal melanom ciddi ve hayatı tehdit edebilecek metastazlara (tümörün yayılması) yol açabilir. Genel olarak hastaların %20'si melanom metastazları geliştirir fakat bu oran diğer unsurlara dayanarak %20'den az veya fazla da olabilir. Metastazların genelde melanom semptom göstermeden veya tedavi edilmeden çok önce ortaya çıktığına inanılıyor. Neyse ki çoğu hasta metastaz geliştirmez. Kimlerin metastaz riskine sahip olduğunu gösteren pek çok unsur bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir: siliyer cisimde tümör yerleşimi, 15 mm'den büyük tümör boyutu ve epiteliod tümör hücresi tipi.
Onkoloji ekibimiz metastazları önlemek için üveal melanomun tümör küçükken erken bir şekilde tedavi edilmesini savunmaktadır. Yayınlanmış pek çok çalışma plak radyoterapisinin, stereotaktik radyoterapinin ve lokal rezeksiyonun metastazları önlemede enükleasyon kadar etkili olduğunu göstermiştir.
Üveal melanom metastazının bir tıp doktoru veya onkolog tarafından önerilen takibi şunları kapsar:
- Yılda iki kere fiziksel muayene
- Yılda iki kere karaciğer fonksiyon testleri
- Yılda bir kere akciğer röntgeni
- Yılda bir kere karaciğer taraması (MR, BT veya ultrason)
- Diğer önerilen testler