Flavivirüs grubundan bir RNA virüsü olarak bilinen Zika virüsü, aedes cinsi sivrisineklerin sokmasıyla bulaşır. Zika virüsü, “Zika Ateşi”, “Zika Virüsü Hastalığı” şeklinde de adlandırılabilir.1947 yılında Uganda’nın Zika Ormanları’nda tespit edilen zika virüsünün insanlar üzerindeki ilk enfeksiyonu 1954 yılında Nijerya’da görülmüştür. Takip eden yıllarda Güney Doğu Asya, Afrika, Pasifik, Fransa ve Brezilya’da bulguları tespit edilmiş ve günümüzde tüm dünyayı tehdit eden bir hastalık haline gelmiştir. 

Türkiye’de 2017 yılında, yurt dışında endemik bölgeleri ziyaret edip ülkesine dönen 4 kişide zika virüsüne rastlanmıştır ancak yerli zika virüsü vakasıyla henüz karşılaşılmamıştır.
 

Zika Virüsü Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın kuluçka dönemi 3 ila 14 gün arasında değişiklik gösterebilir. Zika virüsü belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
  • Ateş
  • Döküntü
  • Kas ve eklem ağrısı
  • Gözlerde kızarıklık ve iltihaplanma
  • Baş ağrısı
  • Halsizlik
Belirtilen zika virüsü semptomları kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve etkiler 2 ila 7 gün sürebilir.

Zika Virüsü Nasıl Bulaşır?

Zika virüsü, enfekte olan Aedes türü sivrisineklerin insanları ısırmasıyla bulaşır. Bu tür sivrisinekler genellikle yumurtalarını çiçek vazolarına, hayvan besleme kaplarına, durgun suların yanına ya da içine bırakmayı tercih ederler. Bu yolla enfekte olan sivrisinekler çoğalır ve farklı kişileri de ısırarak virüsün yayılmasına sebep olur.
Zika virüsü hastalığına sahip bir annenin doğum esnasında virüsü bebeğe bulaştırma riski bulunsa da yapılan araştırmalar sırasında emzirme yoluyla bir geçişe rastlanmamıştır. Zika virüsünün kişilere bulaşma yolları şu şekilde sıralanabilir:
  • Sivrisinek ısırması
  • Doğum esnasında anneden çocuğa
  • Korunmasız cinsel birliktelik
  • Kan nakli uygulamaları

Zika Virus Hastalığının Hamilelikte Yol açtığı Sorunlar Nelerdir?

Zika virüsü, enfeksiyon belirtisi göstermeyen kişilerde bile “Guillain-Barre” adlı beyin veya sinir sistemi komplikasyonlarına sebep olan bir sendromun gelişmesine neden olabilir.

Hamilelik esnasında ise zika virüsü ile enfekte olmuş kadınların düşük riskinin arttığı söylenebilir. Gebelik döneminde zika virüsü enfeksiyonu, “Mikrosefali” adı verilen potansiyel olarak ölümcül bir beyin durumuna ve ciddi doğum kusurlarına sebep olabilir. Bu nedenle hamile ve emziren kadınların güvenliği kanıtlanmış sinek kovucular kullanarak virüsten korunmaları oldukça önemlidir.

Zika Virüsü Hangi Ülkelerde Görülür?

Zika virüsü hastalığının görüldüğü ülkeler şu şekilde sıralanabilir:
  • Afrika (Özellikle orta ve güneyi)
  • Güneydoğu Asya
  • Orta ve Güney Amerika
  • Pasifik Adaları
Nadiren de olsa yurt dışı kaynaklı vakalar gözlemlense de Türkiye’de zika virüsü hastalığına rastlanmamıştır.

Zika Virüsü Tedavisi Nasıl Yapılır?

Zika virüsüne etkisi gösterilmiş bir tedavisi bulunmamaktadır. Enfekte olan kişilere istirahat, bol sıvı alımı, ağrı kesici ve ateş düşürücü gibi semptomatik tedaviler önerilir. Hastalıktan korunmak için etkinliği gösterilmiş bir aşı henüz bulunmamaktadır.

Zika Virüsünden Nasıl Korunulur?

Zika virüsü hastalığından korunmanın birçok farklı yolu bulunur. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
  • Koruyucu Giysi
Öncelikle enfekte olma riskinin bulunduğu bölgelerde zika virüsünden korunmak amacıyla koruyucu giysi giymek çok önemlidir. Sivrisineklerin istila ettiği bölgelere girerken uzun kollu gömlek, uzun pantolon, çorap ve ayakkabı mutlaka giyilmelidir.
  • Böcek Kovucu Kullanımı
Doğru kullanım sağlandığı durumlarda böcek kovucuların hamile ve emziren kadınlar da dahil olmak üzere güvenli ve etkili yanlarının olduğu tespit edilmiştir.
  • Hamilelik ya da Hamilelik Sürecinde Seyahat
Hamile ya da hamile kalmaya çalışan kişilerin zika virüsü salgını olan bölgelere seyahat etmemeleri gerekir.
  • Sivrisineklere Karşı Koruma
Zika virüsünü taşıyan sivrisinekler evlerin içinde ya da çevre alanlarında yaşar. Hayvan besleme kapları, saksılar ve kaplarda biriken durgun sularda üremeye müsaittirler. Bu bölgelerdeki sivrisinek popülasyonunu azaltmak amacıyla haftada en az bir kere tüm durgun su kaynaklarını boşaltmak doğru olacaktır.
  • Cinsel Birliktelik
Zika virüsü hastalığı kişiden kişiye cinsel temaslarla da bulaşabildiği için kondomsuz cinsel birliktelik bulaş tehdidi oluşturur.
Eşlerden sadece erkek olan, Zika bulaşının yüksek olduğu bir bölgeye seyahat ederse seyahat dönüşünden itibaren 3 ay boyunca (Zika virüs enfeksiyonunu düşündüren bir semptomu olsun ya da olmasın) partneriyle kondomsuz ilişkiye girmesi önerilmez.
Eşlerden sadece kadın olan, Zika bulaşının yüksek olduğu bir bölgeye seyahat ederse seyahat dönüşünden itibaren 2 ay boyunca (Zika virüs enfeksiyonunu düşündüren bir semptomu olsun ya da olmasın) partneriyle kondomsuz ilişkiye girmesi önerilmez.
Eşlerin her ikisi de, Zika bulaşının yüksek olduğu bir bölgeye seyahat ederse seyahat dönüşünden itibaren 3 ay boyunca (Zika virüs enfeksiyonunu düşündüren bir semptomu olsun ya da olmasın) partneriyle kondomsuz ilişkiye girmesi önerilmez.

https://www.cdc.gov/zika/hc-providers/clinical-guidance/sexualtransmission.html
  • Korunmuş Alanlarda Konaklama
Zika virüsü taşıyan sivrisinekler genellikle şafaktan alacakaranlığa kadar aktiftir. Ancak nadiren görülse de kişileri gece de ısırabilirler. Bu nedenle konaklanan alanın sivrisineklere karşı güvenliği oldukça önemlidir.