Arpacık (Herdeolum), yaygın olarak görülen bir göz enfeksiyonudur. Her yaş ve sosyo-ekonomik statüden insan, arpacıktan etkilenebilir.
Seboreik dermatit, yüksek serum lipidleri ya da diyabet gibi kronik rahatsızlıkları olan kişilerde ve 30 ila 50 yaş arasında arpacık görülme riski daha yüksek olabilir.
Arpacık Nedir?
Göz kapağında bulunan ve yağ salgılamakla görevli gözyaşı bezleri, enfeksiyon kaptığı durumlarda iltihaplanır. Bu iltihap göz çevresinde sivilceye benzer bir kızarıklık ve ağrıyla birlikte kendini belli eder. Yaşanan bu rahatsızlığa “arpacık” adı verilir. Kişilere oldukça rahatsızlık veren arpacık, tedavi uygulandığı durumlarda bir hafta içerisinde iyileşebilir. Ancak çeşitli sebeplerden dolayı göz kapaklarındaki yağ bezlerinin içerisinde bakteriyel enfeksiyon oluşması ve bu bezlerin tıkanması söz konusu olabilir.
Arpacığın iyileşmemesi durumunda göz kapağı şişebilir, kapanabilir. Arpacık zamanla kistleşir, sertleşir ve bu duruma “şalazyon” adı verilir. Genellikle bağışıklığın düşük olduğu zamanlarda meydana gelen arpacığın oluşmasını engellemek için ellerin temiz olmadığı durumlarda gözle temasından uzak durulmalıdır. İki tür arpacık vardır:
- Dış arpacık; kirpik dibinde başlayan arpacıktır. Genellikle kıl kökündeki iltihap sebebiyle oluşur ve görüntüsü sivilceye benzer.
- İç arpacık; göz kapağı içerisinde görülür. Genellikle göz kapağında yağ üreten bir bezde oluşan enfeksiyon sonucu ortaya çıkar.
Gözde Arpacık Neden Oluşur?
Arpacık, “stafilokok” adı verilen bakteriler sebebiyle oluşan göz enfeksiyonudur. Enfeksiyon bölgesi, genellikle kirpik diplerinde yer edinen kıl folikülleridir. Bu bölgede oluşan ter ve yağ bezlerinin tıkanması sonucunda kişilerde arpacık ortaya çıkar. Tıkanıklık sonrasında gözde kırmızı bir şişlik meydana gelir ve genelde ağrılı olur. Arpacık, gözün alt, üst, iç ve dış kısımlarında görülebilir.
Arpacığın oluşma nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Gözlerin enfeksiyona karşı hassas olması
- Sağlıksız beslenme düzeni
- Ellerin gözle sık sık teması
- Uykusuzluk
- Yorgunluk
- Makyaj çıkarılmadan uykuya geçilmesi
- Kirpik dibinde yağ birikmesi
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Lens kullanımında hijyene dikkat edilmemesi
- Yağlı besinler
- Tozlu ve kirli ortamlarda uzun süre vakit geçirilmesi
- Kirpik dibinde kepek oluşumu
Gözde Arpacık Belirtileri Nelerdir?
Göz kapağında oluşan arpacık belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Gözde batma, sulanma ve ışığa karşı hassasiyet
- Çapaklanma
- Göz kapağında ağrı
- Kabarıklığın ortasında küçük sarı renkte iltihap
- Gözde kızarıklık
Arpacık Nasıl Tedavi Edilir?
Arpacık genellikle kendiliğinden geçme eğiliminde olsa da görüldüğü durumlarda sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.
Hekimlerin uyguladığı arpacık tedavileri şöyledir:
Hekimler, göz kapağına uygulanacak olan antibiyotik içeren göz damlaları ya da kremleri reçete edebilirler. Göz kapağındaki enfeksiyonun devam etmesi durumunda tablet şeklinde antibiyotikler de verilebilir.
Arpacık bazen kendiliğinden iyileşmez ve tekrar edebilir. Kendiliğinden geçmeyen göz enfeksiyonu sonucunda hekimler, içinin boşalması için arpacığa küçük bir kesi uygulayabilir. Arpacık ameliyatı iyileşmeyi hızlandırır, ağrı ve şişliğin hafiflemesine yardımcı olur.
Arpacık Evde Kendiliğinden Geçer mi?
Arpacık, kendi kendine geçme eğilimi bulunan bir enfeksiyondur. Hastaların bir kısmında uzun süreli devam edebilir ve tedavi gerektirebilir. Tedavi edilmediği durumlarda arpacık, şalazyona dönüşebilir. Arpacık, birkaç gün içerisinde düzelme göstermiyorsa, göz doktoruna başvurmak gerekir.
Geçmeyen Arpacık için Ne Yapılmalıdır?
48 saat içerisinde iyileşme göstermeyen arpacık enfeksiyonu durumlarında sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır. Hekimler bu gibi durumlarda hastalara antibiyotik tedavisi uygulayabilir ya da arpacık içindeki iltihabın boşaltılması için cerrahi müdahalede bulunabilir.
“Bu yazı Prof. Dr. Murat Hasanreisoğlu tarafından hazırlanmıştır/onaylanmıştır.”