Hipermetrop, bireylerde en yaygın görülen görme bozuklukları arasındadır. Orta derecede hipermetrop yaygınlığı, 6 ila 12 yaşlarında %5-%13,2 oranları arasında değişebildiği gibi doğumdan itibaren de görülebilir. Küresel olarak bakıldığında, beyaz ırka mensup bireylerde diğer ırklara göre hipermetrop rahatsızlığına daha sık rastlanır.
Hipermetrop Nedir?
Hipermetrop; göze direkt olarak gelen ışınların, “ağ tabaka” adı verilen retinanın arkasına odaklanmasıyla meydana gelen bir göz kusuru olarak tanımlanır. Hipermetropta gözün arka ya da ön kısmının normalden daha kısa olması, lens veya kornea yüzeyinin ışığı yeterince kırmaması sonucunda gelen ışınlar, retinanın arkasında toplanır. Bu nedenle retina yüzeyine gelen görüntüde bulanıklaşma oluşur. Hipermetrop, halk arasında “yakını görememe” şeklinde bilinse de hipermetrobu olan bazı kişiler hem yakını hem de uzağı iyi göremeyebilirler.
Düşük düzeyli hipermetrop, uzak görüş açısına uyum sağlayabilir ve bu durum yakını görmeyi zorlaştırabilir. Yüksek düzeyli hipermetropta ise hem yakın hem de uzak görüş mesafesi bulanıktır. Tüm bunların yanı sıra hipermetrop, ilerleyen yaşla birlikte bireylerde ciddi göz kusurlarının meydana gelmesine sebep olabilir. Genellikle çocukluk döneminde görülen hipermetrop, okurken yazıların kayması ve kelimelerin iç içe geçmesi şeklinde belirtiler gösterebilir.
Hipermetrop Neden Olur?
Gözler, ışınlara odaklandığı anda bakılan nesnenin görüntüsü beyne aktarılır. Hipermetrop durumunda ise ışık ışınları normal şekilde görüntüye odaklanamaz, görüntü bulanıklaşır. Bulanık görüntünün sebebi ise gözün ön ve arka ekseninin normalden daha kısa olması ya da odaklanma gücünün zayıflamasıyla ilgili olabilir. Bu gibi durumlarda görüntü, retinanın arkasında doğru olmayan bir alanda oluşur. Bunun sonucunda özellikle yakın odaklanma durumunda bireyler sorun yaşayabilirler.
Birden fazla nedene bağlı olarak gelişen hipermetrop sebepleri 3 farklı şekilde sıralanabilir:
- Eksenel hipermetrop; en yaygın görülen hipermetrop nedenidir. Gözün arka ve ön uzunluğunun normalden daha kısa olması anlamına gelir. Yenidoğan bebeklerde sıklıkla bu duruma rastlanabilir.
- Eğim hipermetrobu; gözün ışın kırıcı bölümlerinden olan kornea ve lens yüzeyinde oluşan değişiklikler sebebiyle meydana gelir.
- İndis hipermetrobu; lensin kırılma indisinde oluşan değişimler sonucunda meydana gelir. Genellikle diyabet ve yaşlılık sebebiyle gelişir.
Hipermetrop Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?
Hipermetrop göz kusuru bulunan bireylerde birtakım farklı belirtiler görülebilir:
- Yazı yazma, okuma ya da bilgisayar ekranına bakarken rahatsızlık hissi
- Uzun süreli odaklanma gerektiren aktiviteler sonrasında baş ağrısı
- Yakını net görememe
- Herhangi bir nesneyi net görebilmek için şaşı bakmaya çalışma
- Göz çevresinde meydana gelen yanma, ağrı ve göz yorgunluğu benzeri durumlar
Bazı bireylerde yukarıda sıralanan hipermetrop özellikleri görülemeyebilir ve uzman hekimler tarafından “gizli hipermetrop” tanısı konulabilir. Gizli hipermetrop, bireylerin göz kusuru ilerledikçe günlük aktivitelerini yerine getirmelerini zorlaştırabilir. Bunun yanında okuma ve yazmada ciddi anlamda zorlanma, odaklanma problemleri gibi sorunlar da bir arada görülebilir. Bahsedilen problemlerin herhangi biriyle karşılaşan kişiler, zaman kaybetmeden göz doktoruna başvurmalıdırlar. Hekimlerin muayenesi sonucunda uygun tedaviyle göz kusurları düzeltilebilir ve bireyler günlük aktivitelerine sorunsuz bir şekilde devam edebilirler.
Hipermetrop Dereceleri Nelerdir?
Oranlarına göre çeşitlendirilen ve 3’e ayrılan hipermetrop dereceleri şu şekilde sıralanabilir:
- Basit hipermetrop; 2 dereceden az görülen göz kusuru
- Orta hipermetrop; 2 ila 5 derece arasındaki göz kusuru
- Yüksek hipermetrop; 5 dereceden yüksek göz kusuru
Hipermetrop Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hipermetrop tedavisi için öncelikli amaç, göze gelen ışınların retina tabakasının ön kısmına düşmesini sağlamaktır. Bu amaçla birden farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir. Bu tedavi yöntemleri gözlük, kontakt lens ve cerrahi müdahaleler olmak üzere 3 ana gruba ayrılır.
Gözlük
Hipermetrop tedavisinde; düşük maliyetli ve pratik olması sebebiyle bireyler tarafından en fazla tercih edilen tedavi şeklidir. Fakat gözlerin bozukluk derecesi arttıkça gözlük camının mercek kalitesi düşebilir ve bu durum görme açısından dezavantaj yaratabilir.
Kontakt Lens
Direkt olarak göze yerleştirilen lensler, sunduğu görüş kolaylığı sayesinde oldukça avantajlıdır. Kontakt lens kullanımında hijyen oldukça önemlidir ve hijyene dikkat edilmeyen durumlarda gözde enfeksiyon riski oluşabilir.
Cerrahi Müdahale
Kırılma kusurları sebebiyle uygulanan cerrahi operasyonlar, genellikle miyop rahatsızlığı için yapılsa da orta ve hafif dereceli hipermetrop rahatsızlıklarında da uygulanabilir. Hipermetrop rahatsızlığında uygulanabilen birkaç cerrahi müdahale yöntemi vardır:
LASIK (Laser-assisted in situ keratomileusis)
Bu operasyon, kornea yüzeyindeki ince tabakanın kaldırılması ve alt kısmına excimer lazer uygulanmasını kapsar. Ağrısız bir yöntemdir.
LASEK (Laser-assisted subepithelial keratectomy)
Bu operasyon, korneanın üst tabakası kaldırılmadan uygulanır. Genellikle LASIK yönteme uygun olmayan kornealar için LASEK operasyonu gerçekleştirilir.
Göz içi Lens İmplantasyonu
Lazer ameliyatına uygun olmayan gözler için uygulanan bir yöntemdir. Bu operasyon, iris önüne veya arkasına lens yerleştirme şeklinde gerçekleştirilir.
PRK (Photorefractive keratectomy)
Kornea üzerindeki epitel dokunun tam olarak sıyrılmasıyla uygulanan bir lazer operasyonudur.
Hipermetrop Tedavisinde Gözlük Sürekli Takılmalı mıdır?
Hipermetrop tanısı konulan bireylere reçete edilen gözlüklerde, gözün kırılma gücünü yükselten dışbükey merceklerden faydalanılır. Gözlük camları, ışınların retinanın ön yüzeyinde kırılmasını sağlar ve görüş bozukluklarını ortadan kaldırmayı amaçlar.
Kişilerin hipermetrop derecesine göre gözlük camları kalınlaşabilir. Bu durum da görüntü keskinliğini ve kalitesini etkileyebilir. Özetle, gözlüğün sürekli kullanılması, hastaların hipermetrop derecelerine göre değişiklik gösterebilir.