Sinüzit Nedir?
Sinüzit, burun ve alın bölgesinde ağrı, dolgunluk ve baş ağrısı ile kendini gösteren, burun çevresindeki sinüs boşluklarının (kafatasında bulunan ve hava ile dolu olan boşluklar) iltihaplanmasıdır. Sinüzit genellikle soğuk algınlığı, alerjiler veya diğer solunum yolu enfeksiyonlarından sonra gelişir.
Kulak, Burun, Boğaz (KBB) bölümünden doktorumuz Prof. Ömer Faruk Ünal tarafından incelenip onaylanan bilgilendirici yazımızda, sinüzit hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Sinüzit Türleri Nelerdir?
Sinüzit, akut sinüzit ve kronik sinüzit olarak iki türde görülür. Gündüz öksürüğü ve burun akıntısı gibi belirtiler 10 günden uzun sürüp 30 günden önce kaybolursa akut, 4-12 hafta sürmesi durumunda subakut, 12 haftadan uzun sürerse kronik sinüzitten söz edilebilir.
- Akut Sinüzit: Genellikle soğuk algınlığı, grip veya başka bir viral enfeksiyon sonucunda oluşur, birkaç hafta sürebilir. Akut sinüzit belirtileri burun akıntısı, tıkanıklık, yüz ağrısı veya hassasiyeti içerir.
- Subakut Sinüzit: Belirtilerin 4-12 hafta arası sürdüğü sinüzit türüdür.
- Kronik Sinüzit: Kronik sinüzit, belirtilerin 12 haftadan daha uzun süre devam ettiği durumları ifade eder. Bu belirtiler genellikle yüz ağrısı veya hassasiyeti, burun akıntısı ve tıkanıklığı içerir.
- Rekürren Sinüzit: Rekürren sinüzit, yıl içinde birden çok akut sinüzit atağı yaşamak anlamına gelir.
Her türün kendi belirtileri ve tedavi yöntemleri olabilir ve tedaviyi sinüzitin şiddeti belirler. Akut sinüzit genellikle ilaçlarla kontrol altına alınabilirken, kronik sinüzit daha uzun süreli tedavi, bazen cerrahi müdahale gerektirebilir.
Sinüzit Belirtileri Nelerdir?
Sinüzit, belirgin ve rahatsız edici belirtilere neden olan bir durumdur. Soğuk algınlığı geçiren hastaların yaklaşık %90’ında sinüzite dair belirtiler görülebilir. Akut ve kronik sinüzit belirtileri birbirine benzer ancak süre ve şiddet bakımından farklılık gösterirler. Sinüzit belirtileri genellikle şunları içerir:
- Burun Akıntısı: Genellikle yeşil veya sarı renkte, yoğun bir burun akıntısı yaşanır. Bu durum genellikle sinüslerin iltihaplanması sonucu oluşur.
- Burun Tıkanıklığı: Sinüzit, burun yollarının tıkanmasına neden olabilir ve bu da nefes almayı zorlaştırır.
- Yüz Ağrısı veya Basınç Hissi: En yaygın belirtilerden biri özellikle alın, gözlerin etrafı ve yanaklarda hissedilen ağrı veya basınç hissidir.
- Baş Ağrısı: Özellikle alın bölgesinde yaşanılan baş ağrısı genellikle sabahları daha şiddetlidir.
- Koku ve Tat Alma Yetisinin Azalması: Sinüslerin tıkanması ve iltihaplanması, koku ve tat alma yeteneklerini etkileyebilir.
- Diş Ağrısı: Üst çene ve dişlerde ağrı hissi sinüzit belirtisi olabilir.
- Yorgunluk ve Halsizlik: Genel bir halsizlik ve yorgunluk hissi de sinüzit belirtisi olabilir.
- Öksürük: Özellikle geceleri daha belirgin olan bir öksürük, sinüzit belirtisi olabilir.
- Boğaz Ağrısı: Sinüslerden gelen akıntının boğaza doğru akması (postnazal damla) boğaz ağrısına ve yutkunma güçlüğüne neden olabilir.
- Ateş: Bazı durumlarda, özellikle sinüzit bir bakteriyel enfeksiyon sonucu oluşmuşsa yüksek ateş de görülebilir.
Sinüzite Ne Sebep Olur?
Sinüzit genellikle bir viral enfeksiyon sonucunda ortaya çıkar ancak bakteri ve virüsler de bu duruma sebep olabilir. Sinüzite yol açan durumlar genelde aşağıdaki gibidir:
- Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları: Soğuk algınlığı, grip ve diğer viral enfeksiyonlar sinüzit oluşumuna sebep olabilir.
- Alerjiler: Alerjik reaksiyonlar sinüslerde iltihaplanmaya yol açabilir. Özellikle mevsimsel alerjiler veya ev tozu, hayvan tüyü gibi sürekli alerjenlere maruz kalma durumu sinüziti tetikleyebilir.
- Polipler: Burun veya sinüslerde oluşan küçük, genellikle zararsız büyümeler olan nazal polipler, sinüslerin ve burun geçitlerinin tıkanmasına neden olabilir.
- Deviye Septum: Burun boşluğunu ikiye ayıran septumun çarpık olması, sinüs drenajını engelleyebilir.
- Bağışıklık Sistemi Sorunları: Bağışıklık sisteminin zayıf olması veya belirli bağışıklık sistemi hastalıklarının varlığı, sinüzit oluşma riskini artırabilir.
- Hava Basıncı Değişiklikleri: Uçak yolculukları veya dalış gibi hava basıncının hızla değiştiği durumlar sinüzit belirtilerini tetikleyebilir.
Bu nedenlerin dışında burun yaralanmaları ve buruna kaçan yabancı cisimler de sinüzit oluşumunu tetikleyebilir.
Sinüzit Bulaşıcı Mıdır?
Sinüzit bulaşıcı olmasa da çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonlarından, özellikle de soğuk algınlığından kaynaklandığı için bu tür enfeksiyonlar kişiden kişiye bulaşabilir. Yani bir kişi sinüzit semptomlarına sahip bir kişiyle temas etse bile sinüzit hastalığını değil, viral enfeksiyonu kapabilir.
Sinüzit Nasıl Teşhis Edilir?
Sinüziti teşhis etmek için doktorunuz genellikle belirtileri, semptomları ve fiziksel muayenenin sonuçlarını değerlendirir. Gerekli durumlarda bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme testlerine başvurulabilir. En sık başvurulan tanı yöntemleri şunlardır:
Fiziksel Muayene: Doktorunuz öncelikle sizinle belirtilerinizi ve genel sağlık durumunuzu konuşacak ve ardından bir fiziksel muayene yapacaktır. Fiziksel muayenede burun, boğaz ve ağız kontrolü yapılabilir, yüz ve başınız belirli alanlarda hassasiyet için kontrol edilebilir.
Görüntüleme Testleri: Doktorunuz, sinüzit belirtilerinin altında yatan nedeni daha iyi anlamak için bir dizi görüntüleme testi isteyebilir. Bu testler genellikle bir bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) içerir.
Kültür Testleri: Eğer sinüzit belirtileriniz kronikleşmiş veya şiddetli ise, doktorunuz bir kültür testi isteyebilir. Kültür testi burun boşluğundan alınan bir örnekle gerçekleştirilir. Laboratuvar örneğindeki bakteri veya mantar oluşumları kontrol edilir.
Alerji Testleri: Eğer doktorunuz sinüzitinizin alerjik bir reaksiyon sonucu oluşabileceğini düşünüyorsa alerji testleri yapılabilir.
Sinüzit için Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Sinüzit tedavisi genellikle belirtileri hafifletmeye ve altta yatan enfeksiyonu kontrol altına almaya yöneliktir. Tedavi genellikle ilaçlar ve evde bakım yöntemleri içerir. Sinüzit belirtileri sürekli hale gelmişse ve ilaçlarla kontrol altına alınamıyorsa cerrahi müdahale de bir seçenek olabilir. Cerrahi seçenekler genellikle sinüsleri genişletmeyi veya tıkanıklığı gidermeyi amaçlar.
Sinüzit için En İyi İlaçlar Nelerdir?
Tedavi genellikle ağrı kesiciler, dekonjestanlar, nazal steroid spreyler ve bazen antibiyotikleri içerir. Kronik sinüzit durumlarında doktorunuz ayrıca nazal steroid spreyleri veya diğer uzun süreli tedaviler önerebilir.
Sinüzit Tedavisi için Ameliyat Gerekir mi?
Çoğu sinüzit vakası ilaçlar ve evde bakım yöntemleri ile kontrol altına alınabilir ancak şiddetli veya kronik sinüzit vakalarında, sinüslerin drenajını iyileştirmek veya altta yatan anormal yapıları düzeltmek için cerrahi müdahale gerekebilir.
Sinüzit için Hangi Bölüme Gidilmelidir?
Sinüzit şikayeti için kişiler sağlık kuruluşlarının “Kulak Burun Boğaz, Baş ve Boyun Cerrahisi” bölümlerine danışabilir, uzman hekimlerle görüşebilirler.