Trigliserid Nedir?
Trigliserid, kanda bulunan bir yağ türüdür. Yemekle birlikte alınan ve kullanılmayan fazla enerji vücutta trigliseridlere dönüştürülür. Daha sonra kullanılmak üzere bu enerji yağ hücrelerinde birikir. Yağların en küçük yapı taşı, yağ asididir. Bu yağ asitleri vücutta depolanmak amacıyla gliserin adlı bir maddeyle birleşir ve böylelikle trigliseridler oluşur.
Trigliseridler kalp sağlığı, kolesterol ve tansiyon için önemlidir ve kanda bulunma oranları sağlıklı bir vücut için takip edilmesi gereken önemli noktalardan biridir. Kanda yüksek oranda trigliserid bulunursa, kişilerin kalp hastalığı riski artabilir. Tüm bunların yanında trigliseridler, hormon ve salgı bezlerinin de çalışma mekanizmasına etki edebilir. Dolayısıyla, trigliseridlerin vücut dengesi için kanda bulunma oranlarının ideal seviyelerde seyretmesi önem arz eder.
Kardiyoloji bölümünden doktorumuz Prof. Dr. Vedat Aytekin tarafından incelenip onaylanan bilgilendirici yazımızda, trigliserid hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Trigliseridin Faydaları Nelerdir?
Yağlar gündelik yaşamda genel olarak pek sağlıklı olarak anılmazlar. Kızartılmış ve yağlı yiyeceklerin fazla tüketimi, kişilerin kilo almasına ve sağlık sorunu yaşamalarına sebep olabilir. Bunlara rağmen, yağlar insan vücudu için ciddi bir gereksinim sayılır ve önemli işlevleri bulunur. Vücudumuza aldığımız fazla besinler trigliseride çevrilerek yağ dokusunda depolanır ve spor yaparken, uykuda, uzun süren açlık durumlarında enerji kaynağı olarak kullanılır. Trigliserid ayrıca vücut için gerekli olan hormonların üretimine katılır, vücut ısısının dengede kalmasına yardımcı olur.
Kanda Olması Gereken İdeal Trigliserid Değeri Kaçtır?
Sağlıklı kişiler için normal sayılabilecek trigliserid değeri 150 mg/dl’nin altıdır.
Trigliserid Yüksek Olursa Ne Olur?
Yüksek trigliserid seviyesi pankreas bezinin iltihaplanmasına ve sağlıklı çalışmamasına sebep olabilir. Normalin üzerinde seyreden trigliserid düzeyleri, kolesterolden bağımsız olarak, kalp damarlarında tıkanıklık riskini de artırabilir.
Normal aralıklarda trigliserid değerlerine sahip olmak için en önemli kriterlerden biri, yaşam tarzıdır. Sağlıklı bir kilo hedefi, günlük egzersiz rutini, işlenmemiş gıdalarla beslenmek, etten alınan doymuş yağ alımını azaltmak ve alkol tüketiminde aşırıya kaçmamak kişilere bu doğrultuda yardımcı olabilir.
Trigliserid Neden Yükselir?
Karaciğer, vücuda alınan karbonhidratları trigliseridlere dönüştürür. Tatlılar ve hamur işleri gibi karbonhidrat açısından zengin gıdalarla beslenmek vücuda fazla kalori olarak yansır. Bu sayede karaciğer de fazladan trigliserid üretmeye başlar.
Kanda bulunan trigliserid seviyesinin yükselmesine;
- İdeal kilonun üzerinde bulunmak
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Gebelik
- Fazla içki ve sigara tüketimi
- Hipertansiyon, kalp yetmezliği, HIV tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar
- Hormon tedavileri
- Şeker hastalığı
- Karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları
- Tiroid bezinin az çalışması
- Bazı kalıtsal rahatsızlıklar da trigliserid yüksekliğinin sebepleri arasında sayılabilir.
Trigliserid Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir?
Trigliserid değerleri aşırı yükselmedikçe ve bazı organ patolojilerine neden olmadıkça genelde belirti vermez. 500 mg/dl düzeyinin üzerinde belirti verme ihtimali artar. Çok yüksek düzeylerde oluşabilecek en sık belirtli ve bulgular;
- Karın ağrısı
- Hafıza problemleri
- Halsizlik
- Ksantelazma olarak adlandırılan, göz kapaklarının üstünde görülen, sarı renkli, yağ içeriği zengin lezyonlar
- Ksantoma adı verilen, göğüs, sırt, diz-dirsek eklemlerinde cilt altında görülen yağ içerikli nodüler lezyonlar olarak sayılabilir.
Ayrıca eğer akut pakreatite sebep olursa onunla ilişkili, bulantı, kusma, ateş, karın ağrısı görülebilir. Kalp damarlarında tıkanıklık olması halinde de, göğüs ağrısı gibi bu durumla ilişkili belirtiler ortaya çıkabilir.
Trigliserid Nasıl Düşer? Nasıl Düşürülür?
Kandaki trigliserid seviyesinin düşürülmesi için yapılması gerekenlerin birçoğu, genel olarak kalp ve vücut sağlığı için yapılması gerekenlerle aynı özellikleri gösterir. Kandaki trigliserid seviyesinin düşürülmesi, yaşam tarzı değişiklikleriyle mümkün olabilir.
Genel olarak kan trigliserid seviyesi fazla kilolardan kurtularak, düzenli egzersiz yaparak, doymuş yağ tüketiminden uzak kalarak ve verimli bir beslenme düzeni oluşturarak düşürülebilir. Bunların dışında;
- Beslenme tarzına lifli gıdalar eklenebilir.
- Yüksek şekerli gıdalardan uzak durulabilir ve öncelikli olarak baklagiller, tam tahıllı ürünler tercih edilebilir.
- Beslenmede balık ve balık yağı tüketimi artırılabilir. Özellikle Omega-3 açısından zengin yağlar trigliseridleri düşürmekte önemli bir etken olabilir.
- Sigara ve alkol tüketimi azaltılabilir.
Ayrıca uzman olan bir hekimin uygun ve gerekli görmesi halinde, trigliserid seviyelerini düşürmeye yarayan ilaçlardan faydalanılabilir.